Afgelopen week mochten 8 leerlingen uit klas 6 en hun begeleider zich onderdompelen in de wetenschap tijdens een excursie bij verschillende onderzoeksinstituten in Hamburg en Bremen. Samen met leerlingen van het Stanislascollege uit Delft gingen ze op bezoek bij DESY en XFEL in Hamburg en de Fallturm in Bremen.
Op donderdag, 1 februari, werd een bezoek gebracht aan DESY. Daar wordt onderzoek gedaan naar de allerkleinste deeltjes. We kregen uitleg over oude en nieuwe deeltjesversnellers, hoe je met versnelde elektronen laserlicht kan produceren en hoe je met dat laserlicht een filmpje kunt maken van processen binnen een molecuul.
Allemaal ontzettend interessant. Alhoewel er ingewikkelde processen bij komen kijken was het over het algemeen goed te begrijpen dankzij de natuurkundelessen en de interesse van de leerlingen.
Tijdens een rondleiding over het terrein konden we een kijkje nemen bij de versnellers die door de jaren heen werden en worden gebruikt: HERA, PETRA EN FLASH.
FLASH is de voorloper van het nieuwste paradepaardje van DESY: de XFEL (X-ray Free Electron Laser), waarmee op nanoschaal gekeken kan worden naar moleculen en atomen. Belangrijk onderzoek voor bijvoorbeeld onderzoek naar medicijnen tegen virussen.
‘s Middags mochten we een kijkje nemen bij onderzoek van de universiteit, waarbij met lasers (alweer) atomen zo stil worden gezet zodat de temperatuur afneemt tot bijna de laagst mogelijke temperatuur (0 Kelvin, oftewel het absolute nulpunt).
Na dit volle programma gingen we we moe maar voldaan eten en terug naar de jeugdherberg.
De volgende dag brachten we een bezoek aan het complex waar verschillende onderzoeken met de XFEL plaatsvinden.
We bezochten een aantal interessante onderzoeksopstellingen en konden aan het aantal champagneflessen zien hoe succesvol een onderzoeksgroep tot nu toe is geweest.
Tenslotte bezochten we de Fallturm in Bremen. Een toren waarin voorwerpen over een afstand van 110 meter in 4,7 seconde een vrije val kunnen maken. Die voorwerpen zijn niet zomaar wat dagelijkse voorwerpen maar capsules met daarin een experiment met de bijbehorende apparatuur en elektronica. Tijdens de val worden metingen gedaan aan bijvoorbeeld een Bose-Einstein-Condensaat. Een knap kunstje om alles wat daarvoor nodig is in te bouwen in een capsule van een meter hoog en een maximale massa van 500 kg. En dan ook nog ervoor zorgen dat alles heel blijft tijdens de val.
Indrukwekkend om te zien en weer een ervaring rijker.
Al met al hebben we veel gezien en geleerd. Op de terugweg konden we napraten in de bus en tijdens het eten van schnitzel en toebehoren.
Leerlingen hebben genoten van deze ‘toffe’ en ‘interessante’ dagen in Duitsland.
