Ter voorbereiding op de herdenking bij het monument De Rozenboom deden de leerlingen bij het vak Nederlands een project rondom het dagboek van Etty Hillesum. Zij kozen een citaat en verwerkten dit tot een gedicht of brief. Carmen heeft haar gedicht en Anneli haar brief voorgelezen tijdens de herdenking.
Op donderdag 6 oktober herdachten de leerlingen van klas 3 de deportatie van de Zwolse Joden naar Westerbork op 2 oktober 1942. Deze mensen zaten in afwachting van deportatie gevangen in de gymzaal van het toenmalig Celeanum aan de Veerallee. De leerlingen hebben de namen van alle gedeporteerden gelezen. Speciale gastspreker was Gerard Sanders die de namen van zijn eigen grootouders voorlas. Historicus Jaap Hagedoorn legde in zijn speech uit hoe belangrijk het is om namen te blijven noemen. Wijkwethouder Paul Guldemond, én oudleerling van het Celeanum, sloot de bijeenkomst met mooie woorden af.
Gedicht en brief
Carmen koos het citaat:“een mens zoekt altijd naar de verlossende formule, naar de orde” en maakte daar het volgende gedicht bij:
scheppende gedachte
gedachteloos de vragen
over koesteren van verdriet
denkend over zielen
die zijn verloren in het niet
Duizenden verhalen
maar nog steeds geen idee
vele brandende vragen
zijn als verdronken in de zee
Een verlossende formule
orde scheppende gedachten
Misschien als een medicijn?
Misschien op mijn eigen krachten.
Pijn stroomt door mijn ziel,
stroomt door die van iedereen
kijkend naar formules
voor gedachtes algemeen
Onschuldige mensen verloren
al die mensen zijn nu kwijt
Duizend vragen, geen antwoord
enkel verdriet, en spijt.
Anneli schreef de volgende brief:
Geachte mevrouw Hillesum,
In de 2e wereldoorlog heeft u uw dagboek geschreven. En dat heeft mij zeer geraakt. In het dagelijks leven maken wij ons zorgen over huiswerk, toetsen, ons uiterlijk en nog veel meer. Maar sommige mensen moeten zich helaas zorgen maken over andere dingen. Die zijn hun leven soms niet eens zeker, omdat er iemand is die vindt dat sommige mensen niet hetzelfde zijn en het niet verdienen om het leven voort te zetten. En natuurlijk is dit grote onzin. Iedereen verdient het om zich alleen zorgen te kunnen maken over huiswerk, toetsen en hun uiterlijk. Toen ik uw dagboek las kwam ik op pagina 3 iets tegen wat mij erg inspireerde.
Iets dat juffrouw Holm tegen u heeft gezegd: “Een mens is niet alleen op de wereld”. En dat klopt ook, Of u nou ademt of niet, u in uw lichaam zit of niet, of uw hart klopt of niet, in onze ziel blijft ons hart altijd kloppen. En daarom zult u ook altijd hier zijn, misschien niet bewust of zichtbaar, maar u zult wel altijd in ons hart blijven, in die van ons, maar ook in die van familie, vrienden en kennissen.
En dat geldt voor iedereen die is omgekomen in de 2e wereldoorlog. Jullie zullen altijd herdacht blijven en daarom zijn we ook bij elkaar gekomen om de overledenen te herdenken. En dat zullen we ook nog lang blijven doen
Fotografie: Mariska Veerman Fotografie
